Mehmed Şevki Efendi [1245-1304 / 1829-1887]
XIX. yüzyılın en büyük sülüs ve nesih yazı hattatlarından olan ve daha ziyade Şevki Efendi adıyla tanınan bu büyük usta aklam-ı sitte'yi önce dayısı Mehmed Hulusi Efendi'den [ö. 1291/1874] meşk ederek daha on iki yaşında iken icazetname aldı. Kendisinde kabiliyet gören dayısı, “Yazıyı ben bu kadar öğretebilirim, seni Kazasker Efendi'ye götüreceğim, ötesini ondan ikmal edeceksin.” demesi üzerine o da “Bana sizden başka hoca lazım değil.” diyerek hocasının ayağına kapanmış, elini öpmüş. Hocası da ona “Asrın feridi (çağın en üstünü) olasın.” diye duada bulunmuş. Şüphe yok ki birçok kimsenin de inandığı gibi bu duanın etkisi görülmüş ve Şevki, daima terakki halinde olmuştur.
Bundan sonra Şevki Efendi, çalışmalarına, eski ustalardan Hafız Osman, İsmail Zühdî (Yeni Zühdî) ve Mustafa Rakım gibi büyüklerin eserlerine bakarak sürdürdü ve sonunda Hafız Osman Ekolü'nün bir şubesini kuracak dereceye yükseldi. Son derece dikkatli ve itinalı bir karaktere sahipti. Bu özellikleri yazılarına da aksetti, nesih ve sülüs'te aynen Hafız Osman ve Rakım gibidir. Sanat hayatının her devresinde aynı güzelliği korumuş ve Rakım'ın Tophane'de Nusretiye Camii ile Fatih'te Nakşıdil Sultan Türbesi'ndeki celî sülüs yazılarını göz önünde bulundurarak onları sülüs olarak aynı güzellikte yazmıştır. Bu husus, öğrencilerine 1280/1863'ten sonra yazdığı meşklere koyduğu tarihlerden anlaşılmaktadır. Özellikle 1290/1873 yıllarından sonraki nesihleri ile bu yazının heykelini dikmiştir dense yeridir. Şevki Efendi, eski sülüs yazılarında aynı kudrette değildir. “Ve minkum sâbikun bi'l-hayrâti biiznillâh” ayetini hâvî bir levhası Aksaray Vâlide Camii'ndedir. Bir hilyesi de Topkapı Sarayı'ndadır.
Şevki Efendi'nin en tanınmış öğrencileri Filibeli Hacı Arif [ö. 1327/1909] ve Mehmed Hulusi [ö. 1326?/1908?] Efendi'lerdir.
|
